Spawem nazywamy połączenie materiałów, wykonane za pomocą stopienia i ponownego zestalenia. Zazwyczaj do spawanych materiałów dodaje się jeszcze tworzywo spawalnicze. Od poprawnego wykonania spoiny niejednokrotnie zależy bezpieczeństwo ludzi pracujących np. na statkach, których kadłuby były wcześniej spawane, czy na platformach offshore. Na jakość spawanego połączenia wpływa metoda spawania i rodzaj spoiny, parametry wykorzystywanych narzędzi, czy użyte materiały. W klasyfikacji różnych rodzajów spoin, uwzględnia się ich wygląd zewnętrzny oraz przekrój i kształt.
Budowa spoiny
Spoina jest stopionym złączeniem dwóch materiałów rodzimych. Na jej powstanie ma wpływ między innymi linia wtopienia i strefa, na którą wpływa ciepło. Strefa wpływu ciepła jest narażona na dodatkowe zmienne mechaniczne i strukturalne, od których zależy później możliwość pracy (elastyczność) materiału. Oprócz tego, w jej budowie możemy wyróżnić nadlew, czyli wypukłość (nadmiar) materiału, który wystaje nieco ponad blachy, a także lico i grań. Licem nazywamy zewnętrzną część spoiny, natomiast granią – część przeciwległą licu.
Spoiny czołowe
Mogą być wykonywane w sposób jedno lub dwustronny. Sposób jednostronny wykorzystujemy zazwyczaj w spawaniu cienkich materiałów, czyli takich, których grubość nie przekracza 1 cm. Spoiny dwustronne wykonujemy na materiałach grubszych niż 1 cm. Spoiny czołowe powstają w wyniku zespawania dwóch elementów, w sposób styczny. Wyróżniamy spoiny czołowe z pełnym lub niepełnym przetopem, zależnie od powierzchni, jaką zajmuje spoina na grubości elementu.
Spoiny otworowe
Spoiny otworowe mogą występować w trzech wariantach – otworowym, punktowym i liniowym. Powstają, kiedy w jednej z dwóch blach, które spawamy, wypełnia się spoiwem otwór. Wypełnienie może być albo pełne, albo obejmować tylko krawędzie otworu. Dzielimy je w zależności od kształtu otworu na liniowe, otworowe i punktowe. Tego rodzaju spoiny dobrze pełnią swoje funkcje w sytuacjach, w których konstrukcja obciążona jest stale tym samym ciężarem. Tego rodzaju spoiny unikamy, kiedy obciążenie konstrukcji regularnie ulega zmianom.
Spoiny pachwinowe
Rodzaj spoiny pachwinowej wykorzystuje się w sytuacjach, w których spawany materiał jest ułożony pod kątem do drugiego materiału. Znajduje też zastosowanie w spawaniu zakładkowym i nakładkowym. Spaw wykonujemy w rowku utworzonym pomiędzy dwoma spawanymi ściankami. Lico spoin pachwinowych może być wypukłe, wklęsłe lub płaskie.
Spoiny grzbietowe i brzegowe
Ten rodzaj spoin można wykonywać na złączeniu dwóch równoległych materiałów, albo podwiniętych odpowiednio brzegachtych materiałów. Wykonujemy je wyłącznie na cienkich tworzywach. Złącze wraz z materiałem nie powinno przekraczać grubości 3 mm. Spoina brzegowa od innych spoin różni się tym, że nie ma potrzeby każdorazowego wykorzystywania w niej spoiwa, a blachę do spawania przygotowuje się, podginając ją. Ten rodzaj spoiny wykonuje się na całej grubości spawanego materiału lub jego zgięciu.